امروزه مدل‌های زبان بزرگ (LLMs) مانند ChatGPT به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای پاسخ‌گویی به کاربران تبدیل شده‌اند. یکی از پرسش‌های اساسی که کاربران با آن روبرو هستند این است که چگونه باید با این مدل‌ها صحبت کنیم؟ آیا باید مثل تعاملات انسانی مودب باشیم؟ و اگر بله، آیا باید بسیار مودب بود؟ در این مقاله، به بررسی این موضوع پرداخته و نکاتی در مورد تأثیر ادب، استفاده از الفاظ مناسب و عدم ضرورت خوشامدگویی مطرح می‌کنیم.
آیا مدل‌های زبان به ادب نیاز دارند؟
مدل‌های زبان بزرگ با استفاده از داده‌های عظیم متنی آموزش می‌بینند و این داده‌ها ممکن است شامل تعاملات مودبانه یا غیرمودبانه باشد. اما این مدل‌ها برخلاف انسان‌ها، احساساتی ندارند و نمی‌توانند ادب یا بی‌ادبی را درک کنند. با این حال، نوع زبانی که استفاده می‌کنید می‌تواند در خروجی آن‌ها تأثیر بگذارد. برای مثال، اگر سؤال خود را با زبان مودبانه و دقیق مطرح کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که پاسخی مناسب و کامل دریافت کنید. در مقابل، استفاده از لحن توهین‌آمیز ممکن است باعث تولید پاسخ‌های نادرست یا غیرقابل استفاده شود.
تأثیر ادب و بی‌ادبی بر عملکرد مدل‌های زبانی
تحقیقات نشان می‌دهد که مدل‌های زبان تا حدی رفتار انسانی را تقلید می‌کنند. یکی از مطالعات مهم در این زمینه، مقاله‌ای با عنوان “آیا باید به مدل‌های زبان احترام بگذاریم؟”[۱] است که نشان می‌دهد درخواست‌های بی‌ادبانه معمولاً منجر به عملکرد ضعیف مدل‌ها می‌شود. این مدل‌ها ممکن است اطلاعات را به اشتباه تفسیر کنند یا حتی از پاسخ دادن امتناع کنند. اما جالب است که بیش از حد مودب بودن نیز نتایج بهتری را تضمین نمی‌کند. در واقع، تعادل در لحن و ادب بهترین نتیجه را به همراه دارد.
استفاده از الفاظ نامناسب و اثرات آن
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در تعامل با مدل‌های زبان بزرگ رعایت کرد، استفاده نکردن از الفاظ توهین‌آمیز و رکیک است. اگرچه مدل‌های زبان احساسات ندارند، اما استفاده از چنین واژه‌هایی می‌تواند مدل را گیج کرده و باعث تولید پاسخ‌های نادرست یا حتی غیرقابل درک شود. برای مثال، اگر از الفاظ توهین‌آمیز استفاده کنید، مدل ممکن است اطلاعات کلیدی را از دست بدهد یا نتواند به درستی به پرسش شما پاسخ دهد. بنابراین، همیشه از زبانی محترمانه و واضح استفاده کنید تا مدل بتواند به‌درستی پردازش کرده و پاسخ دهد.
آیا خوشامدگویی ضروری است؟
یکی دیگر از مسائلی که کاربران گاهی به آن توجه می‌کنند، استفاده از عبارات خوشامدگویی مانند “سلام” یا “خسته نباشید” در گفتگو با مدل‌های زبان است. اگرچه در تعاملات انسانی، استفاده از این عبارات ضروری و محترمانه است، اما در گفتگو با مدل‌های زبان، نیازی به آن نیست. مدل‌های زبان به‌طور مستقیم وارد فرآیند پردازش درخواست می‌شوند و خوشامدگویی تأثیری بر کیفیت پاسخ آن‌ها ندارد. در واقع، استفاده از عبارات خوشامدگویی تنها باعث طولانی‌تر شدن فرآیند می‌شود.
به‌عنوان مثال:
– عبارت خوشامدگویی: “سلام! وقت شما بخیر. می‌توانید لطف کنید و به من بگویید که چگونه این مشکل را حل کنم؟”
– عبارت ساده‌تر و کارآمدتر: “لطفاً به من بگویید چگونه این مشکل را حل کنم.”
در جمله دوم، به‌طور مستقیم به اصل موضوع پرداخته شده و زمان کمتری صرف تعامل می‌شود.
تعادل میان ادب و کارآمدی
پیدا کردن تعادل میان ادب و کارآمدی در تعامل با مدل‌های زبان بسیار اهمیت دارد. اگرچه ادب در همه تعاملات انسانی ارزشمند است، اما در تعامل با مدل‌های زبان، نیازی به استفاده از جملات پیچیده و بیش از حد مودبانه نیست. بهترین رویکرد این است که از جملات مختصر، شفاف و محترمانه استفاده کنید. این کار به مدل کمک می‌کند تا به‌سرعت و با دقت بیشتری به درخواست شما پاسخ دهد.
بیش از حد مودب بودن: کاهش کارآمدی
استفاده از جملات بیش از حد مودبانه ممکن است باعث کاهش کارآمدی شود. برای مثال، اگر بخواهید درخواست خود را با لحن بسیار مودبانه و با جملات طولانی مطرح کنید، ممکن است مدل نتواند به‌خوبی موضوع اصلی را تشخیص دهد و به درستی پاسخ دهد.
به عنوان مثال:
– جمله پیچیده و مودبانه: “اگر امکان دارد، لطفاً راهنمایی بفرمایید چگونه می‌توانم کد خود را بهینه‌سازی کنم.”
– جمله ساده و مستقیم: “چگونه می‌توانم کد خود را بهینه‌سازی کنم؟”
در جمله دوم، هم ادب رعایت شده است و هم سؤال به‌طور واضح و کارآمد مطرح شده است.
نتیجه‌گیری
به طور کلی، در تعامل با مدل‌های زبان بزرگ نیازی به بیش از حد مودب بودن یا استفاده از عبارات خوشامدگویی نیست. استفاده از زبانی محترمانه و در عین حال ساده و مستقیم می‌تواند به شما کمک کند تا پاسخ‌های دقیق‌تری دریافت کنید. همچنین، استفاده از الفاظ رکیک و توهین‌آمیز نه تنها از نظر حرفه‌ای نادرست است، بلکه می‌تواند مدل را به اشتباه بیندازد و عملکرد آن را کاهش دهد. در نهایت، هدف شما باید تعامل مؤثر و کارآمد با مدل‌های زبان باشد تا بهترین پاسخ ممکن را در کم‌ترین زمان دریافت کنید.
منابع:
– Yin, Ziqi, et al. *Should We Respect LLMs? A Cross-Lingual Study on the Influence of Prompt Politeness on LLM Performance*. Waseda University, 2024.
[۱] Should We Respect LLMs? A Cross-Lingual Study on the Influence of Prompt Politeness on LLM Performance
